Het bericht in De Tijd dat accountants voor hun veiligheid vrezen omdat aangifte van anomalieën in het UBO-register niet anoniem kunnen gebeuren, zorgde ervoor dat wij Mr. Tuerlinckx vroegen hoe dat nu zit, met de anti-witwaswetgeving en veiligheid. Als je niet anoniem kan melden, moet je dan wel melden? Komt je cliënt te weten dat je gemeld hebt? Verjaart witwassen?
Beluister hier de podcast:
Je vindt deze podcast ook op Spotify en de video op Youtube (ondertiteld in NL en FR).
Wil je Syneton Talks in je mailbox ontvangen? Laat dan hier je emailadres achter.
6 zaken om te onthouden uit dit gesprek:
- Wie niet durft, dreigt de rekening te betalen (7:42)
- Bied je cliënt een meerwaarde door fouten aan te passen (12:48)
- Werk aan een cultuur van vrije en transparante communicatie (13:31)
- Digitalisatie en transparantie zullen druk weghalen bij de accountants (17:12)
- Kijk vanuit een kwaliteitsperspectief (20:04)
- Zwart geld verjaart niet (24:18)
Lees je het liever?
De nieuwe anti-witwaswet verplicht accountants om onregelmatigheden in het UBO register te melden. Accountants vrezen voor hun veiligheid omdat dat niet anoniem kan gebeuren. In deze podcast praat Valerie Thys met mr. Jan Tuerlinckx, één van de beste fiscale advocaten die ons land rijk is. Hij is columnist bij Trends en Moneytalks en auteur van het boek "Wat wit was", over fiscale fraude. Hieronder lees je een vrij droge samenvatting van de podcast, mr. Tuerlinckx vertelt het in de podcast veel geanimeerder!
Over welke onregelmatigheden in het UBO register gaat het hier?
Dat is een lang verhaal. Op een bepaald moment heeft de overheid besloten dat het interessant zou zijn om te weten van wie een vennootschap is. Dat was een blinde vlek. Dit is al lang geweten van auto's, via de inschrijving, van onroerend goed, via het kadaster, van rekeningen, maar niet van vennootschappen. Daarvoor is de UBO wetgeving geschreven. België wist dit al van in 2015, van toen dateert de richtlijn. Maar men heeft gewacht en het ingevoerd in 2018. In 2019 waren er veel IT problemen, maar uiteindelijk konden de gegevens geupload worden. Dat moest eind 2019 in orde zijn.
Maar daarna heeft men gezegd dat de informatie in het UBO register verrijkt moet worden en dat de kwaliteit van de informatie die wordt ingevoerd, beter moet. Dit moet op twee manieren gebeuren: enerzijds via het toevoegen van bewijsstukken, maar de overheid vergat te definiëren hoe die bewijsstukken er moeten uitzien en in welke taal die moeten zijn. Anderzijds moet men het melden als men vaststelt dat informatie fout is. En daartegen reageerden de accountants. Want meldingen van advocaten bijvoorbeeld worden beschermd, zodat niet geweten is wie er meldt. Deze bescherming gold niet voor accountants en dat kan tot veiligheidsproblemen leiden.
Dat is echter een beetje overroepen. De echte vraag is: hoever moet de accountant meegaan in de verplichting om dat te melden? Als je bij wijze van spreken te maken hebt met een drugsdealer die zijn vennootschap niet juist aangeeft, dan is dat een écht probleem. Dat melden kan tot veiligheidsproblemen leiden.
Maar stel dat je een maand geleden van je vader de aandelen hebt overgekocht en dat dat nog niet aangepast is in het UBO register. Technisch gezien is het UBO register niet in orde en moet dit gemeld worden. Je voelt meteen dat dit een inbreuk is op de intimiteit tussen de accountant en de cliënt. Beide partijen weten dat er niets aan de hand is en toch moet dat gemeld worden.
Voor criminelen kan je niet werken en je moet het melden. Maar de wetgever maakt geen duidelijke scheidslijn in de wetgeving. Men zegt gewoon: als het fout is, moet je het melden. Dat is bijzonder jammer. Het is de prijs voor administratieve slordigheid van de overheid.
Administratieve slordigheid?
De aanleiding hiervoor is de archaïsche manier van vennootschappen beheren: het aandeel aan toonder. Dat was een heel bijzonder eigendomsbewijs: het papier waarop het aandeel gedrukt was, was uw eigendomsbewijs. Aandelen aan toonder kunnen in de natuur verdwijnen. In 2008 stopte dat. Aandelen worden niet meer gedrukt, maar in een boek geschreven. De fiscus mag dat inzien, maar het boek is niet gepubliceerd. Het zou beter geweest zijn als dat bijvoorbeeld bij een notaris geregistreerd zou zijn.
Er zijn heel veel mensen vragende partij voor een digitaal en publiek register, met meer rechtszekerheid over wie er aandeelhouder is. Als dat zo opgelost was, hadden we nu niet met deze problemen gezeten.
Wat als accountants het niet durven melden?
Dat is heel ambetant, want wie niet durft, betaalt de rekening. In waardenketens en dienstenketens zijn er veel mensen die onderworpen zijn aan de preventieve witwaswetgeving. Je wil als accountant toch niet tegenkomen dat de vastgoedmakelaar, de notaris en de bankier wel gemeld hebben, maar jij niet? Er zal altijd wel iemand zijn die al gemeld heeft.
Kan je te weten komen of iemand anders al gemeld heeft?
Nee, dat kan je niet, je weet alleen van jezelf of je geschoten hebt. Vergelijk het met een vuurpeloton. Weet je waarom er verschillende mensen in een vuurpeloton zitten? Zodat niemand weet wie de dodelijke kogel schoot. Om geen psychische druk op de schutters te leggen. Maar op accountants legde men die druk wel: ze moesten melden en iedereen mocht weten wie gemeld had. Dat is nu veranderd, de accountant die de melding doet, blijft anoniem.
Moet je dat aan je cliënt laten weten?
De vraag is, of je nog diensten kan verlenen aan die cliënt als je zoiets vaststelt. Bij die drugsdealer niet, daarvoor kan je niet blijven werken. Maar de kleine vaststellingen die je doet, die meld je en je corrigeert het UBO register. Elke accountant heeft de morele verplichting om te kijken of het aandelenregister en het UBO register met elkaar overeenstemmen. Bied je cliënt een meerwaarde door het aan te passen, zodat zijn financiële rijbewijs steeds in orde is.
Wat met medewerkers die het niet durven melden?
Het is enorm belangrijk om binnen het kantoor te werken aan een cultuur waarin alles vrij en transparant gecommuniceerd kan worden. Dat geldt voor elke intellectuele dienstverlener.
Het is niet de medewerker die de melding moet doen, maar de bedrijfsleiding. Dat is een bescherming voor de meest kwetsbaren; de mensen in de uitvoerende functies. De bedrijfsleiding beslist of ze de melding moet doen en die zal de melding ook verrichten.
Welke toekomstige ontwikkelingen in de anti-witwas staan ons nog te wachten?
Er zal veel meer harmonisatie komen en internationale gegevensuitwisseling. Vandaag sukkelen we nog met het probleem van het historisch deficit. We hadden correcter met aandelen moeten omgaan, we hadden vroeger moeten nadenken over transparantie. daar betalen we vandaag de prijs voor. Helaas is het niet de overheid die de prijs betaalt, maar zijn het de beroepsbeoefenaars. Daar zullen we nog een tijdje mee moeten leven. De verplichtingen zullen nog een tijdje blijven groeien, maar op lange termijn zal er een normalisatie komen.
Dat is net zoals na de Tweede Wereldoorlog. Toen vond men dat het financieel systeem gezuiverd moest worden van oorlogswinsten. Dat zwarte geld - een ander soort zwart geld dan waar we vandaag over spreken - moest uit het circuit. Dat heeft men aangepakt met de wet Gutt, door het opheffen van het bankgeheim, de vermogens-afrekeningen en de omkering van de bewijslast. Dat zijn de drie ingrediënten die aan de basis liggen van de witwaswetgeving van vandaag.
Ik denk dat door de digitalisering en door de transparantie die er komt, een aantal van de lastige maatregelen die we vandaag hebben niet meer op de beroepsbeoefenaar zullen drukken.
Kan de accountant de ondernemer daarin ondersteunen of opvoeden?
Niet alleen de accountant moet opvoeden, daarom heb ik het boek "Wat wit was" geschreven. Ik leg erin uit op welke manier we vandaag naar geld kijken. In het verleden moest geld niet bewezen worden. Maar als je vandaag met geld bij een financiële instelling komt, vragen ze: van wie is het, waar komt het vandaan en heb je de juiste belastingen betaald?
Wanneer moet een accountant kritisch zijn?
Ten eerste als je een nieuwe klant aanvaardt. Ten tweede moet je periodiek je cliënt onder de loep nemen. In functie van de risico's moet je die om het jaar of om de drie jaar herbekijken. En ten derde moet je opletten op het ogenblik dat je rare dingen hoort of leest of abnormale transacties ziet.
Je kan dat vanuit controle perspectief bekijken, zoals de wetgever dat heeft gedaan, maar je kan dat ook vanuit kwaliteitsperspectief bekijken. Een voorbeeld: we deden een re-branding van ons merk. Mijn accountant belde me en vroeg me wat ik had zitten doen, omdat er facturen bleven binnenstromen voor merkregistratie. Bleek dat oplichters die facturen stuurden. Ik had kwaad kunnen zijn op mijn accountant omdat hij zich ermee bemoeide, maar hij heeft me een grote dienst bewezen door zo alert te zijn.
Hoe zou de ideale wereld eruit zien als het over fiscaliteit en anti-witwas gaat?
Er moet duidelijkheid zijn. Duidelijkheid is als de spelregels duidelijk afgesproken zijn. Daarmee moet het beginnen en daar kan niemand tegen zijn. Als spelregels heel duidelijk zijn afgesproken, dan moet je je eraan houden. Dat is eigen aan de democratie.
Het probleem in de witwaswetgeving is niet dat we vandaag spelregels hebben en we die ook in de toekomst zullen toepassen. Het probleem is dat we die ook toepassen als we naar het verleden kijken. Financiële instellingen moeten bijvoorbeeld nakijken waar het vermogen van hun cliënten vandaan komt, in het verleden, terwijl die normen toen nog niet bestonden.
Het tweede probleem is dat niet duidelijk gedefinieerd is wat fraude is. Daar moet de wetgever werk van maken.
Is er een verjaringstermijn?
In de witwaswetgeving is er geen verjaring. De basis van de witwaswetgeving is dat je onrechtmatig rijker bent geworden. Heel vaak door het niet betalen van correcte belastingen. Dat verjaart niet en je kan je daar niet van ontdoen, je sleept dat ten alle tijden met je mee.
Hier vind je alle episodes van Syneton Talks
Wil je Syneton Talks graag in je mailbox ontvangen? Laat hier je emailadres achter.
Comments